“Dünyaca ünlü moda markalarının güvenilir bir üretici ortağı” sloganıyla ürünlerini pazarlayan Rimaks Tekstil’in Bartın ve İstanbul Tuzla’da olmak üzere iki fabrikası bulunuyor. İnternet sitesinde insan haklarına duyarlı olduğunu; çalışanlarına insana yaraşır çalışma koşulları sağladıklarını garanti eden Rimaks’ta 2011 yılından itibaren Türk-İş’e bağlı TEKSİF örgütlü. Rimaks’ın “Toplu iş sözleşmesinin (TİS) imzalanması ile çalışanlarımızın kanuni hakları ve çalışma koşulları yazılı olarak güvence altına alınmıştır” dediği fabrikalarda işçilerin kök ücretleri ise asgari ücret civarında.
GERİYE DÖNÜK ALACAKLAR TAKSİTLE
Evrensel’den Hilal Tok’un haberine göre, Rimaks’ın Bartın fabrikasında 600’e yakın, Tuzla’da ise 60’a yakın işçi çalışıyor. Rimaks’ta beş aydır yürütülen TİS süreci 22 Haziran’da yapılan anlaşmayla sona erdi. Bu süreçte TEKSİF yöneticilerinin “Yüzde 64’ün altına asla imza atmayız” dediğini aktaran işçiler, yüzde 64 talebinin de kendilerine sorulmadan belirlendiğini söyledi. 13 saatlik bir toplantı sonrası ilk altı ay için yüzde 40’lık bir zamma imza atıldığını belirten işçiler, açlık sınırının altına mahkum edildiklerini ifade etti.
Bir Rimaks işçisi, “Yüzde 64 istiyoruz, bundan geri adım atmayacağız demişlerdi. Ne gerekiyorsa yapacağız dediler. Beş ay sürdü sözleşme süreci. Bir de geldiler, göstermelik bir grev kağıdı astılar. ‘Vermezlerse grev yaparız’ diye. Sonuçta istediğimiz olmadı. İlk altı ay için yüzde 40’a anlaştılar. Bu beş ayki alacaklarımızı da iki taksitle vereceklerini söylediler. İkinci altı ay için de yüzde 20 zam oranında anlaştılar. İş yerinde kimse bu durumdan memnun değil. Yine açlık sınırının altına mahkum edildik” diyor.
KÖK ÜCRET ASGARİ ÜCRET KADAR
Rimaks işçileri aldıkları ücretin neredeyse asgari ücret seviyesinde olduğunu söylüyor. Cebine giren paranın toplam 15 bin lira civarında olduğunu söyleyen bir işçi, “Bunun zaten 3-4 bin lirası sosyal haklar. Bunları çıkar, asgari ücretten 500 lira fazla alıyoruz. O 500 lira da sendika aidatı diye kesiliyor. Biz vasıflı elemanlarız, sendikalı olmak için bedeller ödemişiz. Bize saatlerce toplantı yaptıklarını, ne kadar çaba harcadıklarını söylüyorlar. Bu sözleşmeyi patron hazırlasa böyle hazırlardı. Geriye dönük 40 bin lira para alacakken, şimdi bunu iki taksitte alacağız. Dolar aldı başını gidiyor, benim param sürekli eriyor zaten. Ne anladım ben bu işten” diyor.
‘SÖZLEŞME MADDELERİNE HÂLÂ HAKİM DEĞİLİZ’
Başka bir Rimaks işçisi giriyor söze: “Ya zaten sendikacılar taslak sürecinde talebimizi sormadı bile. Fikrimizi bile almadı. Biz iş yeri temsilcimizi bile göremiyoruz. Şu an sadece sözlü bir belirtme oldu, sözleşmenin maddelerini asmadılar daha fabrikaya, hâlâ bilmiyoruz maddeleri. Biz bu zamla geçinemeyiz. Vergi dilimine gireceğiz bir de. Biz resmen sözleşme ile asgari ücrete mahkum edildik.”
Başka bir Rimaks işçisi de “Bizim burada tek çaremiz var, birlik olup, tepki göstermek. Biz olmazsak burayı kuramazlardı. Biz birlik olamazsak, patronlar bizi böyle böyle sömürmeye devam edecekler” diyor.
İŞÇİYİ ‘GREVLE’ KORKUTUYORLAR
“Grev” etrafında olumsuz bir tablo çizildiğini anlatan bir Rimaks işçisi de şunları söylüyor: “Ocak ayında asgari ücrete gelen zamla asgari ücret bizim kök ücretleri de aşacak. Bartın’da sözleşme sürecinde işçi çıkardılar. Buradaki işçiler eziliyor. Sendika ‘Biz dik duruyoruz istediğimizi alacağız’ görünümü vermeye çalıştı ve anlaşmayı zafer gibi gösterdi. ‘Greve gidilseydi kim bilir kaç işçi çıkarılacaktı, kaç ay ücret alamayacaktınız’ diye işçiyi korkuttular. Buna razı ettiler. Oysa greve gitsek insanca yaşayabileceğimiz bir ücret için mücadele edecek, kararlılığımızı gösterecek ve daha iyi bir sözleşme imzalayacaktık.”
İŞTEN ATILAN İŞÇİ: BÖYLE İNSAN HAKKI OLUR MU?
Rimaks’ta sendikacılara ve fabrikadaki koşullara tepki gösterdiği için işten atıldığını belirten bir işçi de şunları anlatıyor: “Fabrikada birçok EYT’li vardı, onları işten çıkarmadılar, bana da işe girerken devam edip etmeyeceğimi sorduklarında edebileceğimi söylemiştim. Ancak ben çalışma sürecinde, özellikle TİS süreçlerinde taslağı işçilerin oluşturması gerektiğini, işçilerin fikirlerinin ve taleplerinin olması gerektiğini, taslaktan işçilerin haberi olması gerektiğini söyledim. ‘Biz işçileri örgütlü ve sendika ile hareket içinde tutmamız lazım, patron TİS’teki her şeyi kabul etmez, bizim hazırlıklı olmamız lazım’ dedim. ‘Biz bakacağız demekle olmaz’ dedim. Bu sanırım hem sendikayı hem patronu biraz rahatsız etti. Kısa bir süre sonra EYT’li olduğumu gerekçe gösterip beni işten çıkardılar. Diğer EYT’li işçiler ise fabrikada çalışmaya devam etti. EYT meselenin görünen yüzü, gerekçesi. Asıl oradaki koşullara tepkimden işten atıldım. Burada ‘İnsan haklarını gözetiyoruz’ diyorlar. Kesimhanede ise bir kişi çalıştırıyorlar ve ondan 100 kiloluk kumaş topu kaldırmasını bekliyorlar. Her gelen ‘Belim ağrıyor’ deyip işten çıkıyor. Kesimhaneye temizlikçi almadılar, orada makinede çalışan işçi, çöpü kendi temizliyor. Böyle insan hakları olur mu?”
